เปิดรูรับแสงแคบๆจะคมชัด

เชื่อว่าหลายคนเคยได้ยินมาเยอะมากพอสมควร คือ เปิดรูรับแสงแคบ ภาพจะคมชัด เป็นผลดี … ในภาพแลนด์สเคป หรือ มาโคร ยิ่งแคบได้ ยิ่งดี

ก่อนอื่นเรามาศึกษา คำว่า ” คมชัด “ กันก่อน

ความคม = Sharpness

ความชัด = ในกรณีรูรับแสง คงหมายถึง Depth of Field

พอเอามารวมกัน …คือ คมชัด !!! ทั้งๆที่ไม่ได้เกี่ยวอะไรกันเลย เหมือนอารมณ์ นาซิ ในภาษายาวี แปลว่า ข้าว, มิเยาะ แปลว่า มัน, นาซิมิเยาะ แปลว่า ข้าวมันไก่ !!! ไก่มาจากไหนวะ !?!?!

อันนั้นอาจจะเป็นความคลาดเคลื่อนของผมเองครับ เรื่องข้าวมันไก่ แต่เรื่อง คม ชัด นี่ปล่อยไว้ไม่ได้

ความคมไม่ได้เกี่ยวกับรูรับแสงครับ ความคม เป็นเรื่องของ “เงิน” ล้วนๆครับ เงินเยอะ คมเยอะ ส่วนเรื่อง ชัด เงินไม่เกี่ยว เพราะเลนส์อะไร ปรับรูรับแสงแคบๆมันก็ทำ “ชัดลึก” ให้ได้ทั้งนั้น

แต่รูรับแสงแคบๆ อาจจะทำให้เลนส์แพงๆกลายเป็นไม่แพงได้สบายมาก เราเรียกว่า Diffraction ครับ หรือการเลี้ยวเบนนั่นเอง แสงเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า มีคุณสมบัติพื้นฐานทางฟิสิกส์ปกติครับ เมื่อเราเปิดรูรับแสงแคบมากๆเพื่อต้องการชัดลึก แสงที่มาจากไดอะแฟรมจะมีน้อยมาก

พอคลื่นต้องวิ่งผ่าน Slit (หลายคนเคยเรียนตอนเด็กๆ) หรือ ช่องที่ขนานหน้าคลื่น เมื่อผ่านไปแล้วจะมีคุณสมบัติ เลี้ยวได้ หรือเรารู้จักกันว่า “เลี้ยวเบน” ตอนวิ่งผ่านรูรับแสงแคบๆ ยิ่งแคบจะยิ่งเลี้ยวเบนมาก ยิ่งเลี้ยวเบนมาก และทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของ “ความยาวคลื่น” ( อ้างอิงสมการง่ายที่สุด ที่ http://en.wikipedia.org/wiki/Diffraction )

ความยาวคลื่นที่เปลี่ยน ทำให้เกิดการที่ข้อมูลทั้งหมดไปไม่ทั่วถึงทั้งเซนเซอร์รับภาพ ข้อมูลเปลี่ยน (จริงๆมีรายละเอียดมากกว่านั้น)

เอาง่ายๆคือ รูแคบ แสงต้องเลี้ยวเบนมาก เมื่อมีการเลี้ยวเบนมาก ความยาวคลื่นเปลี่ยน นำส่งข้อมูลได้ไม่เต็มร้อย ยิ่งเลนส์แย่ๆด้วยแล้วละก็ ทางเข้ามาไม่ดี ออกก็ไม่ดี เราจะเจอหลายๆอย่างครับ เช่น ภาพไม่คม เบลอ สีเพี้ยน (ขอบม่วงไม่เกี่ยวนะครับ)

ซึ่งเลนส์แต่ละตัวนั้น มีคุณสมบัติเหล่านี้ ต่างกัน (ถ้าเราลองศึกษาต่อไปจะพบว่า ข้อมูลเหล่านี้ถูกระบุไว้ในคุณสมบัติเลนส์ หรือใน MTF chart ก็จะสามารถอ้างอิงได้)

การเปิดแคบสุดๆ กะว่า ถ่ายที่รังสิตชัดยันพิษณุโลก โดยการเปิด รูรับแสงแคบมากๆนั้น ไม่ได้จะให้ภาพที่ คม ครับ … แต่ ชัดลึก น่ะใช่

หลายคนก็ตีโพยตีพายไปโทษ ND Filter ไปอีกว่าไม่ดี แสงผ่านไม่เยอะ ต้องหายี่ห้อดีๆ ก็หลอกขายของกันไป ทั้งๆที่บางครั้ง ไอ้ที่ไม่คมมันเกิดจาก “เปิดแคบ” เกินไปครับ

แล้วเลนส์ที่ เปิด 2.8 กับ 22 แล้วคมเท่ากันมีมั้ย?

มีครับ … แต่น่าจะซื้อแจ๊สได้คันนึงพอดี หรือมากกว่านั้นราคาก็ราวๆรถยุโรปสักคัน

รู้แบบนี้กันแล้ว … อย่าให้ใครหลอกเอาได้นะครับ “คม” กับ “ชัด” ความหมายมันต่างกันอย่างสิ้นเชิง